İKİNCİ KADEME EĞİTİM (LİSE VB.)

Belçika genelinde ortaöğretim seviyesinde ortaöğretim okulları üç kademeye ayrılmaktadır. Her seviye 2 yıldan oluşmaktadır ve her 2 yılın sonunda merkezi sınav uygulanarak seviye sonunda sertifika verilmektedir. Ortaöğretimin ilk seviyesinde CE1D Sertifikası (Certificat d'étude du 1er degré / getuigschrift van de 1ste graad), ikinci seviyede CE2D Sertifikası (Certificat d'étude du 2nd degré / getuigschrift van de 2de graad), ve son seviyede CESS (Certificat d'Enseignement Secondaire Supérieur veya Diploma Van Secundair Onderwijs), yani Lise Diploması verilmektedir. Genelde öğrenciler ortaöğretimin birinci yılında genel, teknik, sanat ve meslek okullarından birini seçerler. Daha sonraki yıllarda okul türü değiştirmek kolay olmamaktadır.

Ortaöğretimin birinci seviyesinde bütün öğrenciler ortak bir müfredat takip etmektedir. Görülen haftalık zorunlu ders sayısı 27-32 saat arasındadır. İlk iki yıl gözlem, takip eden iki yılda ise üçüncü seviyede seçilen bölümle ilgili eğitim verilmekte olup son iki yılda o bölümde uzmanlaşma eğitimi yapılmaktadır. Öğrenciler yaptıkları bölüm seçimine göre ortaöğretimi takiben üniversiteye devam edebilmekte ya da çalışma hayatına atılabilmektedir.

Ortaöğretim okullarında öğrenciler bölüm seçimlerini; öğretmenlerinin değerlendirmeleri ile kendi tercih, yetenek ve başarıları doğrultusunda genel, teknik, mesleki eğitim veya sanat eğitimi şeklinde yaparlar. Seçilen her bölümde sınıflara göre verilmesi zorunlu olan ortak dersler de bulunmaktadır.

Belçika'nın Flaman Toplumu Hükümeti, öğrencilerin bölüm seçimini üst sınıflara bırakarak, daha sağlıklı bir seçim yapmalarına imkân vermek amacıyla orta öğretimi yapılandırmıştır. Bu çerçevede, Flaman bölgesinde ortaöğretim 3 yıllık ortaokul ve 3 yıllık lise öğretiminden oluşmaktadır. Hem Flaman Bölgesinde hem de Valon Bölgesinde 6 yıllık meslek liselerini bitiren öğrencilerin, yükseköğrenime devam edebilmek veya mesleki üst yeterlilik elde edebilmek amacıyla 7. sınıfı okumaları gerekmektedir.

Orta öğretimde dört türde öğretim yapılmaktadır:

a) Genel öğretim

b) Teknik öğretim

c) Sanat öğretimi

d) Mesleki öğretim

Genel liseler öğrencileri akademik yükseköğretime hazırlamaktadır. Meslek liseleri ise tarım, ticaret, metal işleri, matbaa ve grafik sanatları gibi mesleki ağırlıklı eğitim vermekte olup yukarda da belirtildiği üzere, meslek lisesi öğrencilerinin yükseköğretime devam edebilmek için 7. sınıfı okumaları gerekmektedir. Teknik ortaöğretimde ise daha çok yükseköğretime yönelik akademik eğitim verilmekte olup aynı zamanda öğrenciler lise son sınıfta staj yaparak uygulamalı mesleki eğitim de almaktadır. Güzel sanatlar liselerinde sınırlı sayıda bölüm bulunmaktadır. En önemli üç bölüm müzik, beden eğitimi ve görsel sanatlardır. Öğrenciler bu alanlarda öğretmen olmak için yükseköğretime devam edebilirler.

Genel, teknik ve sanat öğretimlerinde birinci ve ikinci sınıflar ortak sınıflardır. İkinci sınıfın sonunda öğrenciler, başarı ve kabiliyetlerine göre, bu öğretim dallarına yöneltilmektedirler.

Ortaöğretim 3 dereceye ayrılmış olup öğrenciler, 1. derece sonunda (1ère ve 2ème secondaire'i başarmış olanlar) CE1D sertifikası, 2. derece sonunda (3ème ve 4ème Secondaire'i başarmış olanlar) CE2D sertifikası, 3.derece sonunda ise "Certificat d'Enseignement Secondaire Supérieur" veya "Diploma Van Secundair Onderwijs" (Lise Diploması) almaktadır.

12 ve daha yukarı yaşta olup da ilköğrenimin 6. sınıfına devam edemeyen ve genel öğrenim yapacak düzeyde olamayan öğrenciler "1ère Différencié sınıfı"na alınmaktadırlar. Sene sonunda da, sınıf öğretmenler kurulu kararıyla ya "1S-ortaokul 1. sınıfına, ya da meslekî öğretimin 2. sınıfına kabul edilmektedirler.

Amacı, öğrenciyi kısa yoldan meslek hayatına hazırlamak olan meslekî öğretimde, meslek dersleri yanında, « genel kültür » (Belçika'da genel kültür derslerinden genel ortak dersler olan Fransızca, matematik, dil, coğrafya, fen vb. anlaşılmaktadır) dersleri diğer öğretim türlerine göre hafifletilmiş olarak okutulmaktadır.

6. sınıfların sonunda "Nitelik Kazanma Sertifikası", 7. sınıfı tamamlayanlara da üniversiteye devam hakkı veren "Meslek Lisesi Bitirme Belgesi" (Certificat d'Enseignement Secondaire Supérieur) verilmektedir. Belçika'nın Valon-Brüksel ve Flaman Eğitim Bakanlıklarınca meslek liselerinin 7.sınıfını (13 yıl) başarı ile tamamlayan öğrencilere diploma verilmekte ve söz konusu diploma ile Belçika'da yükseköğretime geçiş imkânı sağlanmaktadır.